آیا بازی‌های رایانه‌ای برای پسران مفید است یا مضر؟ راهنمای والدین برای انتخاب بازی‌های آموزشی.
در زمان های قدیم تفریح کودکان بازی در کوچه، عروسک بازی، قایم باشک، هفت سنگ، گل کوچیک، دزد و پلیس و … بود. در این بازی ها کودکان تحرک زیادی داشتند و از طرفی با هم سن و سالان نزدیک خود ارتباط زیادی داشتند. امروزه کودکان دائما در خانه تنها هستند و تفریح آنها فقط بازی با موبایل و رایانه است. این بازی ها نیز مزایا و معایب خودشان را دارند. از طرفی تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر یادگیری کودکان اثبات شده است و این بازی ها میتوانند یادگیری کودک شما را کاهش یا افزایش دهند.
تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر یادگیری کودکان به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد و با توجه به موارد مختلفی این تاثیر میتواند مثبت یا منفی باشد. با ما در بلاگ وبسایت مدرسه اندیشمند که به عنوان بهترین دبستان پسرانه تهران نیز شناخته میشود همراه باشید تا تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر یادگیری کودکان را بررسی کنیم.
تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر یادگیری کودکان
بازی های رایانه‌ای بر قسمت های مختلفی از کودکان مانند سلامت جسمی، سلامت روانی، نوع ارتباط گیری با جهان اطراف و … تاثیر میگذارند. یکی از مهم ترین بخش هایی که توسط این بازی ها تحت تاثیر قرار میگیرد، یادگیری کودکان است. یک بازی رایانه ای با توجه به هدف، گرافیک، میزان خشونت، رنگ های استفاده شده در بازی و … میتواند یادگیری کودکان را کم یا زیاد کند. در ادامه فاکتورهای مختلفی که توسط بازی رایانه ای تحت تاثیر قرار میگیرند را بررسی میکنیم، همچنین توضیح میدهیم یک بازی مفید برای کودکان که موجب کاهش یادگیری آنها نشود چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
بیشتر بخوانید:بهترین بازیها و سرگرمی‌های آموزشی برای تقویت هوش دختران دبستانی
آسیب های جسمانی
وقتی کودک برای چندین ساعت به طور متوالی پشت رایانه نشسته باشد و مشغول بازی باشد، درواقع تحرک مورد نیاز بدنش تامین نخواهد شد. کودکان انرژی زیادی دارند و باید آن را در طی روز تخلیه کنند. در غیر این صورت با مشکلات جسمی مختلفی روبرو خواهند شد. امروزه از هر سه کودک یکی از آنها اضافه وزن دارد ؛ اضافه وزن در کودکان مشکلات مختلفی را ایجاد میکند و از طرفی موجب عدم رشد کامل عضلات آنها میشود.
تاثیرات روانی
بازی های رایانه ای هم تاثیر منفی و هم تاثیر مثبت روی سلامت روان کودکان دارند. برخی از این بازی ها به دلیل دسته جمعی بودن، به کودک آموزش میدهد تلاش کند با اطرافیان و هم‌بازی‌هایش یک ارتباط موثر بسازد. همچنین برای موفقیت در برخی بازی ها باید از ابتدای شروع بازی با نقشه دقیق پیش رفت. برنامه ریزی برای شروع بازی به کودکان کمک میکند با تفکر استراتژیک آشنا شوند و نحوه برنامه ریزی استراتژیک را در ابعاد کوچک یاد بگیرند.
از طرفی آنها ممکن است در یک مرحله بارها و بارها ببازند و دوباره شروع کنند. همه این اتفاقات مسائل مختلفی را به کودکان به طور ناخودآگاه آموزش میدهد.
این بازی ها تاثیرات منفی روانی نیز دارند. پرخاشگری مهم ترین تاثیر این بازی ها روی کودکان است. از طرف پرخاشگری یادگیری و هوش کودک را مختل میکند و سرعت یادگیری او را کاهش میدهد. تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر یادگیری کودکان به صورت غیرمستقیم نیز میتواند باشد.
به کار گیری مهارت ها
یکی دیگر از انواع تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر یادگیری کودکان، به کار گیری مهارت هاست. همه ما میدانیم صرفا آموزش یک مهارت به صورت تئوری به کودکان کافی نیست و آنها باید تلاش کنند در موقعیت های واقعی از آن مهارت ها استفاده کنند تا یادگیری کامل شود. این بازی ها نمونه بارز به کارگیری مهارت های مختلف است.
فرض کنید به کودکتان مهارت حل مساله، تفکر استراتژیک، تصمیم گیری سریع، مدیریت بحران و … را با داستان های مختلف و به صورت تئوری آموزش داده اید. کودکتان در این بازی ها در موقعیت های مختلف باید تصمیم بگیرد، یک بحران را مدیریت کند، برای ادامه مراحل برنامه ریزی داشته باشد و … . لذا این بازی ها از این منظر مزایای زیادی دارد.
علاوه بر این، در بازی های رایانه ای کودک باید تلاش کند چشم ها، دست ها، سر، فکر و … بدنش را با هم هماهنگ کند. او باید بتواند به طور همزمان فرمان ماشین را کنترل کند و ادامه مسیر را بررسی کند. این موارد به هماهنگی عصب عضله کودک کمک زیادی میکند و میتواند یادگیری او را نیز افزایش دهد.
بیشتر بخوانید:پسرم تکالیفش را انجام نمی‌دهد! 5 راهکار مؤثر برای والدین خسته
چطور تشخیص دهیم یک بازی برای کودک‌مان مناسب است یا خیر؟
به این منظور باید به فاکتورهای مختلفی بررسی کنید و یک بازی را با توجه به آنها بررسی کنید. در ادامه این موارد را بررسی میکنیم:
- سن کودک: همه بازی های رایانه ای دارای یک رده سنی مناسب هستند که قبل از دانلود بازی باید آن را بررسی کنید. طبیعتا بازی هایی که مناسب کودکان 8 سال به بالاست برای یک کودک 3 ساله مناسب نیست. ممکن است خشونت آن بازی برای یک کودک 3 ساله زیاد باشد، ممکن است کودک 3 ساله مهارت های مورد نیاز آن بازی را ندارد و …
- شخصیت کودک: قبل از دانلود بازی بررسی کنید کودکتان چه شخصیتی دارد؟ عاشق ماجراجویی است؟ بازی های ورزشی دوست دارد؟ دوت دارد در بازی چه شغلی داشته باشد؟ و … تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر یادگیری کودکان را دست کم نگیرید.
- هدف بازی: تأثیر بازی‌های رایانه‌ای بر یادگیری کودکان بی نظیر است. یکی از بهترین راه ها برای آموزش به کودکان، آموزش از طریق بازی است. اول ببینید میخواهید چه مهارتی را به کودکان آموزش دهید؟ سپس یک بازی مناسب یادگیری آن مهارت پیدا کنید.
- خشونت بازی های رایانه ای: اغلب این بازی ها خشونت زیادی دارند و ممکن است روان کودک را تحت تاثیر قرار دهد. اگرچه فرزند شما دوست دارند بازی خشن داشته باشد و از انواع خشونت در آن استفاده کند، اما شما سعی کنید این مورد را کنترل کنید و از بازی های کمتر خشن برای کمک به یادگیری او استفاده کنید.
- امنیت کودک: دقت کنید در بازی اطلاعات کودک در معرض نمایش نباشد، با غریبه ها چت نکند، اطلاعات خصوصی و شخصی اش را به دیگران ندهد و در نهایت امنیت خودش و شما را به خطر نیاندازد.
مقایسه بازی‌های رایانه‌ای مفید و مضر برای کودکان دبستانی
| معیار مقایسه | بازی‌های مفید آموزشی | بازی‌های مضر و نامناسب |
|---|---|---|
| هدف اصلی بازی | تقویت هوش، مهارت حل مسئله، خلاقیت | سرگرمی خشن، رقابت افراطی، تخلیه هیجان ناپایدار |
| محتوای بازی | آموزشی، رنگی، متنوع، با گرافیک کودک‌پسند | صحنه‌های خشونت، صداهای استرس‌زا، محتوای نامناسب |
| تأثیر بر یادگیری | افزایش تمرکز، ارتقاء مهارت‌های شناختی | کاهش تمرکز، افزایش پرخاشگری یا اضطراب |
| میزان تعامل کودک با محیط | تعامل فعال، یادگیری مفهومی | تکرار بی‌هدف حرکات سریع و بی‌برنامه |
| مناسب برای سنین | مناسب برای ۶ تا ۱۲ سال، قابل تنظیم بر اساس سن | معمولاً بزرگسالانه، با هشدار رده‌سنی |
| نمونه بازیها | Lightbot، Toca Life، Math Bingo، Thinkrolls | Call of Duty، GTA، Free Fire، PUBG |
| توصیه والدین و مشاوران | بله، با زمان‌بندی و نظارت مناسب توصیه میشود | به هیچ وجه برای سنین دبستانی توصیه نمی‌شود |
سوالات متداول
آیا همه بازی‌های رایانه‌ای برای یادگیری کودک مضرند؟
خیر، بسیاری از بازیها با اهداف آموزشی طراحی شده‌اند و میتوانند تمرکز، مهارت حل مسئله و خلاقیت کودکان را افزایش دهند. مهم این است که بازیها متناسب با سن کودک و با نظارت والدین انتخاب شوند.
بازی‌های رایانه‌ای چه تأثیری بر تمرکز و یادگیری دارند؟
بازی‌های آموزشی میتوانند باعث تقویت تمرکز، هماهنگی چشم و دست، و یادگیری مهارت‌های جدید شوند. اما بازی‌های هیجانی و پرتحرک ممکن است باعث کاهش تمرکز، پرخاشگری یا خواب بی‌کیفیت شوند.
آیا بازی‌های آنلاین مثل پابجی یا فری‌فایر برای کودکان مناسب‌اند؟
خیر. این بازیها معمولاً برای بزرگسالان طراحی شده‌اند و محتوای خشونت‌آمیز یا رقابتی افراطی دارند که ممکن است سلامت روانی کودک را تهدید کند.
2 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
من بیشتر نگرانم که بازیها باعث وابستگی بشن پسر من بعد از بازی معمولا حوصله درس خوندن نداره بهتره به‌کل محدودش کنیم یا اینکه فقط ساعت مشخص براش بذاریم؟
توصیه ما اینه که بجای حذف کامل بازیها برای زمان استفاده ازشون یک چارچوب مشخص با مشارکت خود کودک تعیین بشه
این کار نه تنها حس کنترل و مسئولیت پذیری ایجاد می‌کنه بلکه به کودک یاد میده که چطور بین علاقه ها و وظایفش تعادل برقرار کنه